-Brussel- Elk jaar sterven wereldwijd meer dan een miljoen mensen aan tuberculose. Ook Europa is niet tuberculose-vrij – integendeel: de ziekte is bij kinderen zelfs aan een opmars bezig, waarschuwen experts op Wereldtuberculosedag.
Tuberculose blijft volgens de laatste cijfers (2023), de dodelijkste infectieziekte ter wereld. Hoewel ze perfect te voorkomen en te genezen valt, maakt ze jaarlijks nog altijd 1,25 miljoen doden – gelijk aan de volledige bevolking van een stad als Brussel.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) raakten in 2023 10,8 miljoen mensen besmet. Dat komt neer op twintig nieuwe diagnoses per minuut.
Dat tuberculose geen ziekte is die enkel het globale zuiden treft blijkt nog maar eens uit een nieuw rapport van de WHO en het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC). Daaruit blijkt dat kinderen jonger dan 15 jaar nu 4,3 procent uitmaken van de nieuwe en terugkerende gevallen van tuberculose in de Europese regio.
Dat komt neer op een zorgwekkende stijging van 10 procent van het aantal gevallen van tuberculose bij kinderen in 2023 – al de derde opeenvolgende stijging.
Diagnose cruciaal
Nog volgens de WHO krijgt een vierde van de getroffen mensen wereldwijd geen correcte diagnose, waardoor ze ook geen behandeling krijgen die hun leven kan redden.
Met een vroege diagnose, de toegang tot zorg en een correcte opvolging van de behandeling kan minstens 88 procent van de patiënten genezen.
Onder meer in België doen organisaties zoals de Damiaanactie een oproep om verdere verspreiding van tuberculose te stoppen en de levenskwaliteit van getroffen personen te verbeteren. De ngo die zich inzet om ziekten als tbc en lepra onder de aandacht te houden, vreest dat besparingen op middelen in de strijd tegen tuberculose veel mensenlevens zal kosten.
In de laatste vijf jaar maakte de organisatie de diagnose bij meer dan één miljoen mensen mogelijk en kon ze de de sterftecijfers doen dalen in de veertien landen waar de ngo actief is. “Maar de besparingen die de federale overheid overweegt, dreigen deze werking in gevaar te brengen en ons werk teniet te doen”, zegt Pascale Barnich, algemeen directeur van Damiaanactie.
Toename van resistentie
Een van de redenen dat tbc nog niet helemaal kan worden beheerst is antimicrobiële resistentie: bacteriën evolueren en kunnen niet langer bestreden worden met medicatie die dat voorheen wel kon.
Zo is multiresistente tuberculose een meer complexe en dodelijke vorm van de ziekte als gevolg van verkeerd gebruik of de vroegtijdige stopzetting van antibiotica.
Deze meer ernstige vorm van tbc is even besmettelijk, maar moeilijk te genezen en veel dodelijker dan medicijngevoelige tuberculose. Het is van essentieel belang om de overdracht van multiresistente tuberculose te beperken en daarvoor dienen ook dieperliggende oorzaken aangepakt, zegt Maarten Chys van Damiaanactie. “Bestaansonzekerheid, het gebrek aan gezondheidseducatie en de afwezigheid van toegang tot kwalitatieve medicijnen verhogen het risico van wereldwijde verspreiding van resistente stammen.”
Tuberculose is een infectieziekte veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis. Deze bacteriën kunnen verschillende organen infecteren, maar staan er vooral om bekend de longen aan te tasten. Tuberculose verspreidt zich via de lucht, door middel van microdruppeltjes die in de lucht terechtkomen wanneer een besmette persoon hoest, niest of praat.