Uit nieuwe cijfers van de WHO blijkt dat het percentage van problematisch gebruik is gestegen van 7 procent in 2018 tot 11 procent in 2022. Uit het onderzoek bij 280.000 jongeren van elf, dertien en vijftien jaar blijkt ook nog dat 12 procent van de adolescenten risico loopt op problematisch gamen.

Meer dan een op de tien adolescenten (11 procent) vertoont tekenen van problematisch gedrag op sociale media, heeft moeite om het gebruik onder controle te houden en ondervindt negatieve gevolgen. Het probleem is groter bij meisjes (13 tegenover 9 procent)

Jongens en meisjes

Ruim een derde (36 procent) van de jongeren geeft aan constant online contact te hebben met vrienden, met de hoogste percentages onder vijftienjarige meisjes (44 procent).

Een derde van de adolescenten speelde dagelijks digitale games, en 12 procent loopt risico op ‘problematisch gamen’. Hier is het probleem groter bij jongens (16 procent) dan bij meisjes (7 procent).

Problematisch gebruik wordt omschreven als een gedragspatroon dat wordt gekenmerkt door verslavingssymptomen. Daarbij zijn bijvoorbeeld moeite om het gebruik te controleren, verwaarlozing van andere activiteiten, negatieve gevolgen in het dagelijks leven of ontwenningsverschijnselen.

Zorgwekkend

Uit eerder onderzoek is gebleken dat problematische gebruikers van sociale media een lager mentaal en sociaal welzijn rapporteren en gemiddeld hogere niveaus van middelengebruik rapporteerden. Als die trend zich voortzet, kan dit verstrekkende gevolgen hebben voor de ontwikkeling van adolescenten en de gezondheidsresultaten op de lange termijn, zegt de WHO.

Bovendien is er een negatieve invloed op de hoeveelheid en kwaliteit van de slaap, wat mogelijk van invloed is op de algemene gezondheid en schoolprestaties.

Steeds meer landen denken na over beperkingen op het gebruik van sociale media of een bepaalde leeftijdsgrens, en dat is volgens de WHO een goede zaak.

Positieve aspecten

Het WHO-rapport benadrukt vooral de risico’s, maar vermeldt ook voordelen van verantwoord gebruik van sociale media.

Jongeren met een intensief ,maar niet-problematisch gebruik, rapporteren sterkere support van hun peers en sterkere sociale connecties.

“Deze studie onthult zowel de beloften als de valkuilen van digitale betrokkenheid voor onze jongeren”, besluit Natasha Azzopardi-Muscat, arts en directeur Gezondheidsbeleid bij de Europese tak van de WHO. “Het is cruciaal dat we maatregelen nemen om jongeren te beschermen, zodat ze veilig door het digitale landschap kunnen navigeren.”

Ze moeten daarbij weloverwogen keuzes kunnen maken over hun online activiteiten, waarbij de voordelen worden gemaximaliseerd en de risico’s voor hun mentale en sociale welzijn worden geminimaliseerd. “Kortom, zij moeten de sociale media beheersen – en niet de sociale media hen laten beheersen.”