Iedereen die harde eisen richting Rome verwacht, zoals bij de Duitsers, moet teleurgesteld zijn bij het lezen van het Zwitserse eindrapport voor de Katholieke wereldsynode van 2023 van de Zwitserse bisschoppen. De toon is zakelijk, de wensen zijn goed gedoseerd. Dat past ook wel bij de Zwitserse tonaliteit, waar men milder met elkaar communiceert dan in het grote en invloedrijkere Duitsland.
Allergisch
De voorzitter van de Zwitserse bisschoppenconferentie, Felix Gmür, had van tevoren al gevraagd het woord ‘eisen’ niet te gebruiken – omdat Rome op eisen erg allergisch reageert.
Geen eisen, maar veel wensen en suggesties gaan nu van het land van bergen en Zwitserse Garde naar Rome. In sommige bisdommen is Zwitserland al tientallen jaren een wereldwijde pionier – bijvoorbeeld waar het gaat om leken (M/V) die parochies leiden, kinderen dopen en paren mogen huwen.
Zwitserse Rooms-Katholieken willen voortbouwen op deze ervaringen. Het Zwitserse eindrapport wil een synodale kerk die ‘de koninklijke, priesterlijke en profetische waardigheid en roeping’ van de gedoopten erkent. Met andere woorden: het hangt af van de doop. En: Vrouwen, gescheiden mensen en LHBTQP’ers moeten ook gewijd kunnen worden.
Zwitserland bestaat uit vier gewesten met hun eigen talen: Duits, Frans, Italiaans en Reto-Romaans. Elk deel van het land brengt zijn eigen kerkelijke couleur mee. Terwijl Duitstalig Zwitserland als relatief progressief wordt beschouwd, is West-Zwitserland Frans georiënteerd, terwijl het zuidelijke kanton Ticino meer Italiaans is. De participatie van leken in de kerk komt hier minder vaak voor. Maar dat zou moeten veranderen, vinden de Zwitsers.
Klerikalisme
Het eindrapport bevat twee kernpunten. Enerzijds mogen mensen niet langer worden uitgesloten, zoals vrouwen, gescheidenen en sexueel anders georiënteerden. Anderzijds bekritiseert men het deels nog bestaande klerikalisme. Synodaliteit kan alleen slagen als het klerikalisme wordt overwonnen.
De gelovigen die samen de wensen en verlangens tot papier brachten, zaten grotendeels, per regio op dezelfde lijn. De resultaten: 77 procent is van mening dat de kerk vrouwen uitsluit. Als het om de LGBTHQP mensen gaat is 64 procent van mening dat zij worden uitgesloten. 61 procent van de deelnemers is van mening dan gescheiden mensen niet welkom zijn in de kerk en wil dat veranderen.
Duitsland
Zwitserland volgt met grote belangstelling hoe de synodale weg zich in Duitsland ontwikkelt. Velen zouden het toejuichen als de Zwitserse bisschoppen ook zo ambitieus zouden zijn als hun noorderburen.
